O początkach Biblioteki Publicznej dowiadujemy się z odręcznej notatki zachowanej wraz z księgą nr 1 „Inwentarza Gminnej Biblioteki Publicznej”. Pierwszy wpis w księdze datowany jest na dzień 1 stycznia 1948 r. i tę właśnie datę przyjmujemy za początek historii ożarowskiej książnicy.

        W swojej działalności Biblioteka wielokrotnie zmieniała nazwy i lokalizacje. Pierwsza siedziba Biblioteki głównej mieściła się w piwnicy Gromadzkiej Rady Narodowej przy ul. Kolejowej 2, następna w domu przy ul. Kolejowej 14, obok ówczesnej poczty. Ożarowski Oddział dla dzieci tymczasowo ulokowany był w dworku Reicherów, następnie Biblioteka uzyskała zgodę na użytkowanie samodzielnego pomieszczenia w budynku przy ul. Poznańskiej 201A, znanym ożarowianom jako „Młyn”. Zorganizowano tam Wypożyczalnię dla dorosłych, Oddział dla dzieci i Czytelnię. Kolejną tymczasową siedzibę Biblioteka znalazła w stołówce Warszawskiej Huty Szkła przy ul. Poznańskiej 165, gdzie obecnie mieści się sala widowiskowa Domu Kultury „Uśmiech”. Przeprowadzka na poddasze Szkoły Podstawowej Nr 1 przy ul. Szkolnej 2 nastąpiła w 2000 r. Znalazła się tu Wypożyczalnia dla dorosłych, Oddział dla dzieci, specjalnie zaaranżowana sala telewizyjna, która pełniła również rolę świetlicy i miejsca spotkań. Na korytarzu bibliotecznym przygotowano miejsce do ekspozycji. W historii, na mapie sieci ożarowskich bibliotek, pojawiły się filie w: Święcicach, Józefowie, Ołtarzewie, Broniszach, krótko działały też punkty biblioteczne w: Broniszach, Macierzyszu, Piotrkówku Małym, Strzykułach, Umiastowie, Duchnicach i Józefowie.

        Obecnie Biblioteka Publiczna działa jako samodzielna instytucja kultury, która realizuje swoje cele statutowe w siedzibie głównej w Ożarowie Mazowieckim (Wypożyczalnia dla dorosłych oraz Oddział dla dzieci i młodzieży), Filii Nr 1 w Józefowie i Filii Nr 2 w Święcicach. Biblioteka, oprócz funkcji książnicy miejskiej, od 2008 r. pełni rolę biblioteki powiatowej dla bibliotek Powiatu Warszawskiego Zachodniego w gminach: Błonie, Izabelin, Kampinos, Łomianki, Stare Babice i Leszno.

        W Bibliotece funkcjonuje elektroniczny system Mateusz.
Księgozbiory wszystkich placówek liczą ponad 50 tys. woluminów, ponad 3 tys. multimediów (audiobooki i filmy), ponad 600 e-booków i blisko 300 gier planszowych. Biblioteka od 2019 r. jest członkiem Konsorcjum Legimi i od początku 2020 r. udostępnia czytelnikom darmowe kody do bazy e-książek. Nowa strona www, przystosowana do potrzeb wszystkich grup użytkowników, została upubliczniona we wrześniu 2020 r. Lokale biblioteczne zajmują odpowiednio powierzchnię: Ożarów Mazowiecki – 300 m², Józefów – 82 m² i Święcice – 42 m². Do obsługi osób z niepełnosprawnością ruchową zaadaptowana jest jedynie Filia nr 1 w Józefowie. We wszystkich placówkach znajdują się piktogramy pomagające w orientacji w pomieszczeniach osobom z autyzmem, a przed budynkami samoobsługowe wrzutnie. Na placu zabaw, przy ul. Poznańskiej 288 funkcjonuje, ciesząca się dużą popularnością, bibliobudka. W 2023 r. przy ul. Kolejowej, przy Dworcu PKP,  i przy ul. Floriana stanęły dwa samoobsługowe książkomaty.

        Działalność kulturalna ożarowskich placówek bibliotecznych jest różnorodna i skierowana do wszystkich grup wiekowych. Oprócz spotkań autorskich, czytania dzieciom i konkursów odbywają się warsztaty, spotkania Dyskusyjnych Klubów Książki, kursy oraz szkolenia. Biblioteka bierze czynny udział w dużych wydarzeniach promujących kulturę i czytelnictwo, jak np.: Tydzień Bibliotek, Narodowe Czytanie, Noc Bibliotek, Ogólnopolskie Czytanie „Jeżycjady”® Małgorzaty Musierowicz, Ogólnopolski Tydzień Czytania Dzieciom, Akcja edukacyjna Muzeum POLIN „Żonkile”, Mądrzy Cyfrowi, akcja bookstartowa Instytutu Książki „Mała książka – wielki człowiek” i inne, a także w akcjach lokalnych – Lato i Zima w mieście. Od kilku lat Biblioteka prowadzi także działalność wydawniczą i wystawienniczą. W 2020 r. wydana została książka regionalna autorstwa Barbary Mierzwy i Ewy Hrynczyszyn „Józefów. Takie były początki”, opisująca nieznaną i fascynującą historię Józefowa i ludzi, którzy tworzyli to miejsce. W 2021 r. ukazała się publikacja dla młodzieży, napisana przez uczniów Szkoły Podstawowej im. Marszałka J. Piłsudskiego w Święcicach, pt.: „Projekt pandemia”. W 2022 r. zakończone zostały prace nad wystawą regionalną „Spacer dawną Poznańską”, którą mieszkańcy mogli podziwiać w dwóch odsłonach: stacjonarnej w siedzibie Biblioteki głównej i mobilnej, pojawiającej się w różnych lokalizacjach na terenie miasta. W 2023 r. opracowane zostały dwie wystawy jubileuszowe: „15 lat Biblioteki powiatowej dla PWZ” i „75 lat Biblioteki Publicznej w Ożarowie Mazowieckim”.

        W ramach działalności instrukcyjno-metodycznej, skierowanej do bibliotek Powiatu Warszawskiego Zachodniego, Biblioteka corocznie organizuje Powiatowy Dzień Bibliotekarza, przyznaje honorowy tytuł „Lider Promocji Czytelnictwa Powiatu Warszawskiego Zachodniego” (1. edycja w 2019 r.), przygotowuje i prowadzi doskonalenie zawodowe oraz pomoc merytoryczną dla wszystkich bibliotek publicznych PWZ. Powiatowy charakter ma także coroczny konkurs pn. „Czytanie to latanie”, w którym za wykonanie pracy promującej czytelnictwo, można otrzymać wartościowe nagrody, takie jak: lot w tunelu aerodynamicznym, lot samolotem, a nawet balonem.

        Biblioteka jest laureatem nagród świadczących o docenieniu pracy Zespołu na szerokim, nie tylko ożarowskim, forum: Nagroda ,,LEADER – lider zmian 25 lat Samorządu Województwa Mazowieckiego” za innowacyjny projekt ,,Zakup książkomatów dla Biblioteki Publicznej w Ożarowie Mazowieckim w celu poszerzenia oferty dla użytkowników ze specjalnymi potrzebami”, Nagroda im. Kierbedziów, ustanowiona przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy – Bibliotekę Główną Województwa Mazowieckiego w kategorii: działalność instrukcyjno-metodyczna 2021, nagroda główna oraz wyróżnienia w konkursach na najlepiej przeprowadzoną kampanię społeczną „Cała Polska czyta dzieciom” w latach 2014-2023, nagrody za przeprowadzenie ogólnopolskiej Nocy Bibliotek 2020 i 2021 i inne, które nie tylko są powodem do dumy i satysfakcji z wykonywanej pracy, lecz także impulsem do podejmowania nowych wyzwań.

W roku 2023, będącym rokiem Jubileuszu 75-lecia istnienia Biblioteki Publicznej w Ożarowie Mazowieckim, Uchwałą Rady Miejskiej nr LXXII/665/23 placówce nadane zostało imię patronki – Ireny Zarzyckiej.