1. Co to jest smog?
Słowo SMOG pochodzi z połączenia dwóch angielskich słów: smoke (dym, palić) i fog (mgła). Można więc powiedzieć, że smog jest „sztuczną mgłą”, która utworzyła się w sposób nienaturalny, jako efekt działań człowieka oraz pewnych niesprzyjających okoliczności przyrody.
Smog powstaje na skutek wymieszania powietrza z zanieczyszczeniami i spalinami, powstającymi w efekcie działalności człowieka. Odpowiadają za to fabryki, coraz większa liczba samochodów, palenie węglem, drewnem i innymi paliwami stałymi w piecach.
Za jego pojawienie się odpowiada również pogoda, klimat czy ogólne uwarunkowania terenu. O wiele trudniej będzie pozbyć się zanieczyszczeń, gdy jakieś miasto leży w kotlinie, a bezwietrzna pogoda uniemożliwia ich rozprzestrzenienie się i rozrzedzenie, sprawiając że zawisają nad miejscowością.
2. Skutki smogu dla zdrowia
Skutki zanieczyszczenia powietrza są bardzo łatwo zauważalne – wszyscy widzimy gęsty dym, zalegający nad miastem i każdemu z nas gorzej się takim zanieczyszczonym powietrzem oddycha. Zjawisko smogu ma bardzo duży wpływ na nasze zdrowie, prowadząc między innymi do:
– alergii oraz astmy
– niewydolności oddechowej
– obniżenia poziomu odporności
– chorób układu krwionośnego i krążenia
– powstawania się chorób nowotworowych
– bezpłodności
Złe skutki smogu są potęgowane również przez to, że spożywamy skażoną żywność, np. warzywa lub owoce, które pochodzą z terenów dotkniętych smogiem. Dotyczy to również mięsa ze zwierząt hodowanych na tych terenach.
Na negatywne skutki smogu szczególnie narażone są dzieci. Oprócz wyżej wymienionych chorób, zauważono u nich obniżony poziom koncentracji mniejsze funkcje poznawcze. Badania dowodzą, że dzieci mieszkające na terenach dotkniętych smogiem czterokrotnie częściej chorują na astmę!
Na Mazowszu co roku z powodu złej jakości powietrza umiera około 4-6 tysięcy osób. Miesięczne koszty leczenia chorób spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza oraz nieobecnością chorych w pracy w województwie mazowieckim wnoszą aż 800 zł w przeliczeniu na 1 mieszkańca.
Zjawisko smogu nie jest czymś nowym. Już na początku lat 50-tych ubiegłego stulecia dał on o sobie znać w Wielkiej Brytanii i smog londyński, który panował w mieście przez 5 dni doprowadził do 4 tysięcy zgonów związanych z chorobami układu oddechowego. W ciągu kolejnych miesięcy zmarło dalsze kilka tysięcy osób.
3. Mazowiecka Uchwała Antysmogowa
Rosnąca świadomość zagrożeń płynących ze smogu, zmusza do podjęcia działań na rzecz jego maksymalnego ograniczenia, a tym samym poprawie jakości środowiska w którym żyjemy
i powietrza, którym oddychamy. Mazowiecka uchwała antysmogowa jest aktem prawa miejscowego, który ma służyć zapewnieniu mieszkańcom Mazowsza czyste powietrze. Prawo to dotyczy mieszkańców, samorządy oraz inne podmioty działające na jego terenie. Ograniczenia i zakazy wynikające z Uchwały dotyczą wszystkich użytkowników urządzeń o mocy do 1MW, które spalają paliwa stałe (piece, kominki, kotły). Została ona przyjęta uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 162/17 z dnia 24.10.20217 r. 14 maja 2022 roku weszła w życie Nowelizacja Uchwały.
4. Regulacje wynikające z uchwały
od 11 listopada 2017 roku:
– można montować tylko kotły spełniające normy emisyjne wynikające z zasad ekoprojektu
od 1 lipca 2018 roku:
– w kominkach, kotłach i piecach nie wolno spalać:
1. mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem;
2. węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem;
3. węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm;
4. paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%.
od 1 stycznia 2023 roku:
– nie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno nie spełniających wymogów dla klas 3,4 albo 5 wg normy PN-EN 303-5:2012
– nie wolno eksploatować kotłów na paliwo stałe w nowo budowanych budynkach dla których wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zostały złożone po 1 stycznia 2023 r., jeżeli istnieje techniczna możliwość podłączenia budynku do sieci ciepłowniczej, która znajduje się na terenie bezpośrednio przylegającym do działki inwestora na której znajduje się instalacja.
– kominki muszą spełniać wymogi ekoprojektu, lub muszą być wyposażone w urządzenia ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie
od 1 października 2023 roku:
– w granicach administracyjnych m.st Warszawy nie wolno stosować węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z tego węgla.
od 1 stycznia 2028 roku:
– nie będzie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012;
– nie będzie można stosować węgla kamiennego i paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla;
Zakazy te będą obowiązywać na terenie powiatów: grodziskiego, legionowskiego, mińskiego, nowodworskiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, otwockiego, warszawskiego zachodniego, wołomińskiego.
Użytkownicy kotłów klasy 5 (wg normy PN-EN 303-5:2012) będą mogli korzystać z nich do końca ich żywotności, pod warunkiem, że zostały zainstalowane przed 11 listopada 2017 roku.
Wymagania ekoprojektu zostały jednolicie określone dla całej Unii Europejskiej. Ich założeniem jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz zmniejszenie zużycia paliw. Wybierając urządzenie należy u sprzedawcy czy też producenta upewnić się, czy spełnia ono warunki ekoprojektu.
Doskonałym źródłem wiedzy, czy urządzenie jest proekologiczne jest ogólnodostępna lista ZUM (lista zielonych urządzeń i maszyn). Lista obejmuje też stolarkę okienną, drzwiową, materiały budowlane itd.
Uchwała przewiduje sankcje z tytułu nie przestrzegania jej regulacji. Osoby naruszające prawo mogą być karane grzywną do 5 000 zł lub mandatem do 500 zł
5. Porady
Jeśli Twój dom jest ogrzewany tradycyjnym kotłem:
– kupuj tylko certyfikowane paliwa z wiarygodnych źródeł
– stosuj paliwa odpowiednie do rodzaju urządzeń grzewczych
– dba o stan techniczny instalacji spalania
– regularnie przeprowadzaj czyszczenie urządzeń grzewczych i przewodów kominowych
Nigdy nie pal w piecu:
– odpadami węglowymi
– plastikowymi torbami i butelkami
– ubraniami
– odpadami z gumy
– płytami wiórowymi
Dbaj o środowisko:
– szanuj i dbaj roślinność
– oszczędzaj energię
– segreguj odpady
